Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

Funny Games (1997)

Καλώς με πάλι. Όπως φαίνεται, πάντα θα γυρνάω σ'αυτό το μπλογκ. Προσπαθήσαμε να κάνουμε με 2 φίλους ένα άλλο που θα γράφαμε και οι 3 στα αγγλικά για ταινίες πάλι, αλλά έγραψε ο καθένας για μια ταινία και τ παρατήσαμε. Μεγάλη επιτυχία. Επειδή όμως είμαι πάλι σε διάθεση να γράψω για ταινίες, είπα να μπω εδώ και ό,τι βγει ας βγει. Ακόμα και μόνο αυτό το ποστ να κάνω, καθόλου δε θα με χαλάσει.

Funny Games λοιπόν, μια ταινία που έχω ακούσει από παλιά γιατί την είχε δει μια γνωστή μου και την είχε προτείνει σε μια φίλη η οποία την μίσησε επειδή την είχε βρει τόσο αρρωστημένη. Και από τότε, μόλις άκουσα αρρωστημένο, μου 'χε κάτσει να την δω. Κάτι που, κακώς, δεν είχα κάνει μέχρι τώρα.
Δεν θα την χαρακτήριζα με τίποτα αρρωστημένη. Πιο πολύ ωμή και κάπως σοκαριστική. Ο Haneke, ο σκηνοθέτης, του οποίου δυστυχώς δεν έχω παρακολουθήσει άλλη ταινία ακόμα, ξέρει όπως φαίνεται πολύ καλά να περνάει το μήνυμα του, και σ'αυτή τη ταινία είναι η αντοχή μας στη βία.

Λοιπόν, θα γράψω από δω και κάτω θεωρώντας πως έχετε δει την ταινία, γιατί ντάξει, να περιγράφω απλά την πλοκή δεν έχει πολύ νόημα και θέλω να σχολιάσω κυρίως κάτι που βρίσκεται προς το τέλος της ταινίας. Αλλά, ας πούμε και λίγο την πλοκή, να την θυμηθείτε όσοι το 'χετε δει πριν από καιρό.

Μια οικογένεια, αγαπημένη και ήρεμη απ'ότι φαίνεται είναι μές στο αμάξι και πάνε στο εξοχικό τους δίπλα στη θάλασσα -εμένα για λίμνη μου φάνηκε, αλλά τέλος πάντων-. Εκεί λοιπόν, όσο ο πατέρας είναι με το γιό έξω και επισκευάζουν κάτι στο καράβι τους, τι είναι αυτό, η μητέρα είναι στην κουζίνα και ετοιμάζει το φαί. Έρχεται λοιπόν ένας τυπός που θέλει αυγά για τη γειτόνισσα, του τα δίνει η Άννα (η μητέρα), αυτός τα παίρνει, τα ρίχνει και γυρνάει να πάρει κι'άλλα. Η Άννα είναι διστακτική και εκνευρίζεται με τον τρόπο του τύπου (Peter), ο οποίος ρίχνει και 'καταλάθος' το κινητό της μες στο νιπτήρα, με αποτέλεσμα αυτό να χαλάσει, αλλά τελικά αφού την πρήζει λίγο, του δίνει άλλα 4 αυγά. -Τελικά πάλι φλυαρώ για την πλοκή, οπότε σύνοψη, σύνοψη-. Έρχεται κι άλλος τύπος (Paul), παίρνει ένα μπαστούνι του γκολφ, σκοτώνει το σκύλο, η Anna τους διώχνει, δεν φέυγουν, έρχεται ο πατέρας και το παιδί, δεν φεύγουν, ο πατέρας παίζει χαστούκι στον Paul, αυτός τον κοπανά με το μπαστούνι. Και εκεί αρχίζουν όλα. Τα αυγά είναι απλά μια πρόφαση για να μπουν οι δυο τους μες στο σπίτι. Ο Peter και ο Paul, είναι δύο νέοι που κλέβουν πλούσια σπίτια παίζοντας σαδιστικά, 'αστεία' παιχνίδια με τους ιδιοκτήτες τους, θέτοντας ένα στοίχημα. 'Θα ναι ζωντανοί μέχρι το πρωί;'. Μαντέψτε την απάντηση.. Πεθαίνει η οικογένεια, αυτοί πάνε στο επόμενο σπίτι ζητώντας πάλι αυγά. Απλό.

Το τρομερό που έχει κάνει ο Χάνεκε είναι πως δεν δείχνει καμία σκηνή όπου οι δύο νεαροί ακούν βία στην οικογένεια. Απλά σου δείχνει τα αντίκτυπα των πράξεων τους. Το παιδί και τη μάνα που απλά κάθεται ανύμπορη και τον πατέρα που σπαράζει στα κλάματα. Το νεκρό σκυλί να πέφτει από το αμάξι, όπου το βρίσκει η Anna, καθοδηγημένη από το 'ζεστό-κρύο' του Paul. Σε αφήνει απλά να φανταστείς και να τους μισήσεις. Σε κάνει συνένοχο τους γιατί απλά τους παρακολουθείς μη μπορώντας να κάνεις τίποτα, απλά να τους μισείς. Σε μερικές σκηνές, ο Paul σπάει και το 'φράγμα' της ταινίας, κοιτώντας σε στα μάτια και μιλώντας σου. Βέβαια σε αρκετές φάσεις, αγανακτείς και με την οικογένεια που παίρνει την μια λάθος απόφαση μετά την άλλη, αλλά μετά σκέφτεσαι πως και συ αν ήσουν στις ίδιες καταστάσεις, παρόμοιες αποφάσεις θα έπαιρνες, φοβούμενος μη πεθάνεις και συ και η οικογένεια τους. Στην αρχή, και οι τρεις νομίζουν ότι όντως είναι ένα παιχνίδι αυτό που παίζουν και αντιδρούν μόνο σε ό,τι τους ενοχλεί. Ο Paul δέρνει τον πατέρα γιατί τον έχει ήδη χτυπήσει, σκοτώνει το σκύλο γιατί του επιτέθηκε κ.ο.κ.

Ένα σημεία που θαύμασα στην ταινία είναι όταν ο Paul αναγκάζει την Anna να γδυθεί. Αρχικά, για 'ηθικούς' όπως λέει λόγους, κρύβει τα μάτια του γιου με ένα μαξιλάρι για να μη βλέπει, έπειτα αναγκάζει τον πατέρα να είναι αυτός ο υπεύθυνος για το ντρόπιασμα της γυναίκας του, βάζοντας τον να της πει 'γδύσου, αγάπη μου'. Και αφού γδυθεί η Anna, εξαιρετική ερμηνεία μπορώ να πω, απλά την βάζει να ξαναντυθεί. Το τρομερό όμως είναι το γεγονός πως ποτέ δεν δείχνει το γυμνό της κορμί στον θεατή. Δείχνει απλά το κλαμμένο -ο Haneke έβαζε την Susanne Lothar να κλάψει για 20 λεπτά πριν από κάθε γύρισμα που έκλαιγε- πρόσωπο της.Έτσι, ενώ περιμένεις πως θα δεις το σώμα της, μετά απλά ξαναντύνεται και ο Paul σκοτώνει βίαια το παιδί της μπροστά της και νιώθεις ντροπή που σκέφτηκες καν πως θα μπορούσε να υπάρξει λίγος ερωτισμός σ'αυτή τη σκηνή.

Η άλλη σκηνή που με εντυπωσίασε ήταν εκεί με το τηλεχειριστήριο και το rewind. Στην αρχή απόρησα με αυτή τη φαινομενικά 'χαζή' σκηνή της ταινίας, αλλά μετα συνειδητοποίησα τη σημασία της. Η σκηνή αυτή εμφανίζεται όταν η Anna σε μια στιγμή που ο Paul δεν είναι συγκεντρωμένος, καταφέρνει να πιάσει την καραμπίνα, με την οποία σκοτώθηκε το παιδί της και να πυροβολήσει τον Peter. Ο Paul αμέσως ψάχνει το τηλεχειριστήριο, πατάει το pause και μετά το rewind μέχρι το σημείο πριν η Anna πιάσει τη καραμπίνα, οπότε και την αποτρέπει από το να το κάνει.
Το σπουδαίο με τη σκηνή είναι ότι αυτή είναι η μόνη στην οποία όντως φαίνεται βια στη ταινία και ο πυροβολισμός γίνεται on-screen. Και είναι και η μόνη βία με την οποία δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, αλλά αντιθέτως την χαιρόμαστε. Ο Χάνεκε δηλαδή μας δείχνει πόση αντοχή έχουμε τελικά στη βία, που μέχρι εκείνη τη στιγμή σιχαινόμαστε, αρκεί να διαπράττεται από ένα πρόσωπο που έχει εδραιωθεί ως καλό στη λογική μας.

Από τις πιο δύσκολες σκηνές της ταινίας, ήταν όταν οι νεαροί άφησαν μόνους τους την Anna και τον Georg (τον σύζυγο), όπου βλέπουμε πόσο δύσκολα και αμήχανα αντιδρούσαν, ενώ τους ήταν αδύνατο σχεδόν να αποχωριστούν ο ένας τον άλλο και παρέμειναν για ένα τεράστιο, για τις συνθήκες, χρονικό διάστημα πάνω από ένα κινητό, προσπαθώντας να το κάνουν να δουλέψει.


Γενικά μου άρεσε πάρα πολύ η ταινία και η χρήση της μουσικής, όπου αυτή υπήρχε, μιας και κατάφερνε να εντείνει ακόμα περισσότερο τα συναισθήματα (π.χ. όταν ο Paul κυνηγάει τον μικρό Georg). Εξαιρετική ερμηνεία από τον Arno Frisch (Paul), τον οποίο αν και 'κακό' της ταινίας, συμπάθησα πολύ. Το βλέμμα του απλά καταπληκτικό. Και σε δεύτερο ρόλο, η ερμηνεία της Susanne Lothar (Anna) που ήταν τόσο ρεαλιστική και δυνατή.

Ελπίζω να καταλάβατε τη εννοούσα εκεί που έλεγα για το γδύσιμο της Anna και το rewind. Και αν διαβάσατε μέχρι εδώ, παρακαλώ σχολιάστε με κάποια γνώμη. Θα το εκτιμήσω πολύ :)

3 σχόλια:

  1. Έχω δει μόνο το αμερικάνικο και πραγματικά κουλάθηκα στο rewind. Επιβάλλεται δεύτερη θέαση..

    Καλή επανεκκίνηση του blog (ας ελπίσουμε τουλάχιστον) !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ο Χανεκε φτιαχνει ενα θριλερ για να κριτικαρει τις ταινιες θριλερ στις οποιες εχει "εθιστει" το αμερικάνικο κοινό με την βουτηγμένη στη βία κουλτούρα του. Και τις κριτικαρει ανατρεποντας τους κανονες του παιχνιδιου.

    Δεν δειχνει τιποτα απο αυτο που οι εθισμενοι στη βια και τα θριλερ θεατες περιμενουν να δουν. Η πραξεις βιας δεν συμβαινουν ποτε μπροστα στην καμερα.Ακουμε τις κραυγες, το κλαμα, βλεπουμε την αγωνια, τον πονο, αλλα ποτε την ιδια τη βια. Τα τρια μελη της οικογενειας παιζουν τραγωδια. Απο την αλλη μερια, οι δυο νεαροι "εισβολεις" παιζουν κωμωδια. Μοιαζουν με τον Χοντρο και τον Λιγνο, με τον Τομ και τον Τζερυ. Οι κανονες του θριλερ ανατρεπονται. Η βια ειναι εκει, αλλα δεν ειναι πλεον μεσο διασκεδασης. Ειναι σκληρη, δυσπεπτη, σοκαριστικη και κυριως μοιαζει ανεξηγητη.

    Ο Paul, ενας απο τους δυο νεαρους, γυρνα προς την καμερα και μας κλεινει το ματι. Οχι μονο ειμαστε εκει, μπροστα στην οθονη και βλεπουμε τον πονο, την κακοποιηση, την ανεξηγητη βια, αλλα ειμαστε και συνενοχοι.Λιγο πριν το τελος, και ενω η βια σου εχει σφιξει το στομαχι ερχεται η σκηνη οπου σου δινει την ευκαιρια να χειροκροτησεις, να νιωσεις δικαιωμενος: ο ενας απο τους δυο βασανιστες ειναι νεκρος. Και τοτε ο χρονος γυρνα πισω. Η εξελιξη αλλαζει: η σκηνοθετης κανει ο,τι γουσταρει στην ταινια κι εμεις ειμαστε τα πιονια του.

    Μπράβο για την παρουσίαση της ταινίας. Αλλα μην τα παρατάτε τόσο εύκολα. Οσο περισσοτερο γραφετε, τοσο περισσοτερο θα σας "βγαινει" και θα γινεται συνηθεια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. πολυ σκληρη και αξεχαστη ταινια, γροθια στο στομαχι και στο μυαλο.
    μπραβο για την αναρτηση
    καλη συνεχεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή