A Clockwork Orange (1971)

Αποφάσισα η πρώτη ταινία για την οποία θα γράψω να είναι αυτή λόγω του γεγονότος ότι την είδα αρκετά πρόσφατα αλλά και επειδή ανυπομονούσα καιρό να τη δω και τελικά δικαιώθηκα. 
Για να δούμε τι θα δούμε λοιπόν. Καλή μου αρχή!


Η ταινία αυτή (στα ελληνικά "Το κουρδιστό πορτοκάλι") έχει σκηνοθετηθεί από τον Stanley Kubrick (γνωστό και για τις ταινίες του 2001: A Space Odyssey, Lolita, The Shining, Eyes Wide Shut), και τον κεντρικό ρόλο στην ταινία έχει ο Malcolm McDowell (Caligula, If...., O Lucky Man!) ο οποίος υποδύεται τον Alex, ένα νέο του μελλοντικού (για το τότε) Λονδίνου, που είναι εθισμένος στη βία, (ultra-violence, όπως την αποκαλεί), στους βιασμούς, στο σεξ (the old in-out) αλλά και στην κλασσική μουσική, ιδίως αυτή του Ludwig van Beethoven.


Η ιστορία, την οποία αφηγείται ο ίδιος ο πρωταγωνιστής, καλώντας εμάς τους θεατές "αδέρφια" του, είναι ουσιαστικά χωρισμένη σε 3 κομμάτια.


Αρχικά παρακολουθούμε τον Alex, μαζί με την παρέα του (οι "droogs" του), της οποίας είναι αρχηγός, να επιτίθενται εναντίον ενός μεθυσμένου γέρου, να μάχονται με μια αντίπαλη ομάδα, η οποία εκείνη τη στιγμή βίαζε μια γυναίκα, αλλά και στη συνέχεια να πηγαίνουν στο σπίτι ενός συγγραφέος, όπου βιάζουν τη γυναίκα του και ξυλοκοπούν τον ίδιο.
Την επόμενη μέρα, αφού ο Alex δείξει στους δυσαρεστημένους από την συμπεριφορά του, φίλους του, ποιός πραγματικά είναι ο αρχηγός, επιτίθοντας τους και ρίχνοντας τους στο λιμάνι, πάνε στο σπίτι μιας ακόμη άγνωστης, για να "διασκεδάσουν". Ο Alex, σκοτώνει κατά λάθος την γυναίκα αυτή, χρησιμοποιώντας ένα ..άγαλμα, αλλά δεν καταφέρνει να δραπετεύσει από την αστυνομία, καθώς τον εμποδίζουν οι φίλοι του, ώστε να τον εκδικηθούν.


Στο "δεύτερο μέρος" της ταινίας, βρίσκουμε τον Alex, καταδικασμένο σε φυλάκιση 14 ετών για το έγκλημα που διέπραξε. Όμως, όσο βρισκόταν στη φυλακή, άκουσε για ένα πείραμα, το οποίο θα τον έκανε αυτομάτως "καλό" και θα μπορούσε να βγει γρήγορα από τη φυλακή. Έτσι, ο Alex, παριστάνοντας τον καλό χριστιανό, κατάφερε να γίνει το πειραματόζωο για το σωφρονιστικό αυτό πρόγραμμα. Η μέθοδος Ludovico, που εφαρμόστηκε, στην ουσία περιελάμβανε την προβολή σκηνών βίας και εγκλήματος στον "ασθενή", χωρίς αυτός να έχει τη δυνατότητα να μην παρακολουθήσει. Αυτό, σε συνεργασία με κάποια φάρμακα, τον οδηγούν στην αποστροφή του για το έγκλημα, αλλά και για τη μουσική που έπαιζε κατά τη διάρκεια των προβολών, που συγκεκριμένα ήταν του Beethoven. 

Κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του πειράματος -η οποία προκαλεί και πολλές αντιδράσεις όσον αφορά την ηθική και την ελεύθερη βούληση- βλέπουμε τον Alex να μην μπορεί να βιοπραγήσει, αλλά ούτε και να βιάσει μια ημίγυμνη κοπέλα, αφού και μόνο η σκέψη τον κάνει να πνίγεται και να είναι έτοιμος να κάνει εμετό. 

Στο τρίτο και και τελευταίο μέρος της ταινίας, ο Alex "ελεύθερος" πια, ανακαλύπτει ότι είναι πια ανεπιθυμήτος ακόμη και από την οικογένεια του, ενώ στη συνέχεια δέχεται επίθεση από γέρους αστέγους που θέλουν να τον εκδικηθούν για τον ξυλοδαρμό του γέρου, που ο ίδιος έδερνε στην αρχή της ιστορίας. Ο Alex, μην μπορώντας να αμυνθεί λόγω της θεραπείας που έχει δεχθεί, σώζεται από δύο αστυνομικούς, οι οποίοι όμως όπως αποδεικνύεται είναι οι παλιοί του φίλοι. Αυτοί, ακόμη εξοργισμένοι μαζί του, τον οδηγούν έξω από την πόλη και αφού του επιτεθούν, τον αφήνουν ανύμπορο. Με μεγάλες προσπάθειες ο Alex καταφέρνει να φτάσει σε ένα σπίτι, το οποίο αν και δεν αναγνωρίζει είναι αυτό του συγγραφέος που είχε επιτεθεί πριν 2 χρόνια. Ο συγγραφέας τον φιλοξενεί, αλλά ακούγοντας τον να τραγουδάει το "Singin' In The Rain" τον αναγνωρίζει και προσπαθεί και ο ίδιος να τον εκδικηθεί, αφού εξ'αιτίας του, πέθανε η γυναίκα του που εκείνος είχε βιάσει.

Ο συγγραφέας, λοιπόν, μαζί με κάποιους φίλους του, ναρκώνουν τον Alex και τον τοποθετούν σε ένα δωμάτιο. Αυτός, ξυπνώντας, ανακαλύπτει ότι παίζει Beethoven, κάτι που δεν αντέχει λόγω της θεραπείας, και οδηγείται έτσι στην απόπειρα αυτοκτονίας. Ουσιαστικά δηλαδή τα πρώην θύματα του Alex, έχουν πια μετατραπεί στους θύτες του.

Στις τελευταίες σκηνές της ταινίας, βλέπουμε τις αντιδράσεις από τις εφημερίδες για την μέθοδο Ludovico, αλλά και τον ίδιο τον Υπουργο Εσωτερικών να προσπαθεί να εξαγοράσει τον Alex -ο οποίος είναι βαριά τραυματισμένος- προς ώφελος του. Στην προσπάθεια του αυτή, χρησιμοποιεί και μουσική, και συγκεκριμένα την 9η Συμφωνία του Beethoven, για την οποία ο Alex δεν νιώθει πια αποστροφή, αλλά αντιθέτως νιώθει ευθυμία βλέποντας στο μυαλό του σκηνές βιας και βιασμών, ανακοινώνοντας. στην αφήγηση του ότι είχε θεραπευτεί.

Η ταινία αυτή, βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Anthony Burgess, όταν πρωτοβγήκε στις αίθουσες κινηματογράφων είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις, αφού πολλοί θεώρησαν αναίτια την προβολή τόσο βίαιων σκηνών. Συγκεκριμένα στην Αγγλία, η συγκεκριμένη ταινία απαγορεύτηκε μέχρι μετά τον θάνατο του Kubrick, κάτι το οποίο ζήτησε ο ίδιος.

Βλέποντας στην ταινία, δεν μπορεί κανείς παρά να αναρωτηθεί τι είναι πραγματικά ηθικό και τι όχι. Είναι  επιθυμητό να υποστεί κανείς μια θεραπεία για γίνει έντιμος πολίτης, αλλά όχι κατ'επιλογήν του? Να χάσει δηλαδή την δυνατότητα να παίρνει αποφάσεις για τον ίδιο του τον εαυτό, χάνοντας έτσι και την ανθρωπιά και την ιδιαιτερότητα του. Ποιος ο λόγος ύπαρξης μιας κοινωνίας "κουρδισμένων" πολιτών, οι οποίοι δεν θα έχουν καμία επιλογή?

Προσωπικά, η συγκεκριμένη ταινία με ενθουσίασε ιδιαιτέρως. Δεν πιστεύω πως θα μπορούσε να παρουσιαστεί τόσο έντονα ο ίδιος προβληματισμός αν απουσίαζε η βία, όπως υποστηρίζουν πολλοί. Όταν θα χω χρόνο το καλοκαίρι, θέλω να την ξαναδώ, γιατί ουσιαστικά η δεύτερη φορά είναι πάντα αυτή που βλέπεις μια ταινία.

Ωραία, τέλειωσε το πρώτο άρθρο. Γιγάντιο μου φαίνεται. Δεν θα γράφω τόσα για τις άλλες αποφάσισα. Βασικά δεν θα μιλώ τόσο για την υπόθεση. Ναι. Θέλω γνώμες.

Και αν και δεν ξέρω να κρίνω καλά, θα προσπαθήσω και θα βάλω στην ταινία ένα 8/10.

(Εξαιρετικό trailer.)